Dinamik içerik kaynaklarına genel bakış

Dinamik içerik kaynağı, web sayfasında kullanmak üzere dinamik içerik alabileceğiniz ve görüntüleyebileceğiniz bir bilgi deposudur. Dinamik içerik kaynakları yalnızca veritabanında depolanan bilgileri değil, HTML formları ile gönderilen değerleri, sunucu nesnelerinin içerdiği değerleri ve diğer içerik kaynaklarını da içerir.

Dreamweaver, kolayca bir veritabanına bağlanabilmenizi ve dinamik içerik çıkarabileceğiniz bir kayıt kümesi oluşturabilmenizi sağlar. Kayıt kümesi bir veritabanı sorgusunun sonucudur. Kayıt kümesi istediğiniz özel bilgileri çıkarır ve bu bilgileri belirli bir sayfada görüntüleyebilmenizi sağlar. Veri kümesini veritabanında bulunan bilgilere ve görüntülemek istediğiniz içeriğe göre tanımlarsınız.

Farklı teknoloji tedarikçileri bir kayıt kümesi için farklı terminoloji kullanabilir. ASP ve ColdFusion uygulamalarında kayıt kümesi sorgu olarak tanımlanır. Kullanıcı girdisi veya sunucu değişkenleri gibi daha eski veri kaynakları kullanıyorsanız, Dreamweaver içinde tanımlanan veri kaynağı, veri kaynağının adı ile aynıdır.

Dinamik web siteleri için dinamik içeriğin alınacağı ve görüntüleneceği bir veri kaynağı gerekir. Dreamweaver uygulaması veritabanlarını, istek değişkenlerini, URL değişkenlerini, sunucu değişkenlerini, form değişkenlerini, saklı yordamları ve diğer dinamik içerik kaynaklarını kullanabilmenizi sağlar. Veri kaynağına bağlı olarak, bir isteği yerine getirmek için yeni içerik alabilir veya sayfayı kullanıcıların gereksinimlerine göre değiştirebilirsiniz.

Dreamweaver'da tanımladığınız tüm içerik kaynakları, Veri Bağlantıları panelindeki içerik kaynakları listesine eklenir. Daha sonra içerik kaynağını o anda seçili olan sayfaya ekleyebilirsiniz.

Kayıt kümeleri hakkında

Web sayfaları veritabanında saklanan verilere doğrudan erişemez. Bunun yerine bir kayıt kümesi ile etkileşirler. Kayıt kümesi, veritabanından bir veritabanı sorgusu kullanılarak alınan, oradaki bilgilerin (kayıtlar) bir alt kümesidir. Sorgu, belirli bir bilgiyi veritabanında bulup almak için tasarlanmış bir arama ifadesidir.

Dinamik sayfası için içerik kaynağı olarak veritabanı kullanırken, öncelikle alınan verilerin depolanacağı bir kayıt kümesi oluşturmanız gerekir. Kayıt kümeleri, içeriği depolayan veritabanı ile sayfayı oluşturan uygulama sunucusu arasında bir aracı görevi görür. Kayıt kümeleri, daha hızlı veri alma için geçici olarak uygulama sunucusunun belleğinde saklanır. Sunucu artık gerekmediğinde kayıt kümesini siler.

Bir sorgu, sadece belirli sütunlardan, belirli kayıtlardan veya bunların bir bileşiminden oluşan kayıt kümeleri üretir. Bir kayıt kümesi ayrıca bir veritabanı tablosunun tüm kayıtlarını ve sütunlarını da içerebilir. Ancak uygulamalar çok nadiren bir veritabanındaki her bilgiyi kullanma ihtiyacı duyduklarından kayıt kümelerinizi olabildiğince küçük tutmaya çalışmalısınız. Web sunucusu kayıt kümesini bellekte geçici olarak tuttuğundan, daha küçük kayıt kümeleri kullanmak daha az bellek tüketir ve sunucu performansını iyileştirebilir.

Veritabanı sorguları, veritabanından veri almanıza, veritabanına veri eklemenize ve veritabanındaki verileri silmenize olanak tanıyan, basit bir dil olan SQL (Structured Query Language) ("eskuel" olarak okunur) dilinde yazılır. Dreamweaver'daki SQL oluşturucu, SQL dilini anlamanıza gerek kalmadan basit sorgular oluşturabilmenizi sağlar. Ancak, karmaşık SQL sorguları oluşturmak isterseniz, bu dile ilişkin temel bilgileriniz daha gelişmiş sorgular oluşturabilmenizi sağlar ve dinamik sayfalar tasarlarken daha büyük esneklik sunar.

Dreamweaver ile kullanılacak bir kayıt kümesi tanımlamadan önce bir veritabanı bağlantısı oluşturmanız ve henüz veri yoksa, veritabanına veri girmeniz gerekir. Siteniz için henüz bir veritabanı bağlantısı tanımlamadıysanız, geliştirdiğiniz sunucu teknolojisinin veritabanı bağlantısı konusuna bakın ve veritabanı bağlantısı oluşturma ile ilgili yönergelere uyun.

URL ve form parametreleri hakkında

URL parametreleri, kullanıcılar tarafından alınan bilgi girdilerini depolar. URL parametresi tanımlamak için veri göndermek amacıyla GET yöntemini kullanan bir form veya köprü bağı kullanabilirsiniz. Bilgiler istenen URL sayfasına eklenir ve sunucuya iletilir. URL değişkenleri kullanırken sorgu dizesi, form alanlarıyla ilişkili bir veya daha çok ad-değer çifti içerir. Bu ad-değer çiftleri URL'ye eklenir.

Form parametreleri, web sayfası için HTTP isteğine dahil olan alınmış bilgileri depolar. POST yöntemini kullanan bir form oluşturursanız, form tarafından gönderilen veriler sunucuya iletilir. Başlamadan önce sunucuya bir form parametresi ilettiğinizden emin olun.

Oturum değişkenleri hakkında

Oturum değişkenleri, kullanıcının ziyareti (veya oturumu) boyunca saklanan bilgileri depolayabilmenizi ve görüntüleyebilmenizi sağlar. Sunucu her kullanıcı için farklı bir oturum nesnesi oluşturur ve belirli bir süre için veya nesne açıkça sonlandırılana kadar bunu saklar.

Oturum değişkenleri kullanıcının oturumu boyunca geçerli olduğundan ve kullanıcılar web sitesinde sayfadan sayfaya geçtiğinde geçerli olmaya devam ettiğinden, bunlar kullanıcı tercihlerini saklamak için idealdir. Oturum değişkenleri ayrıca sayfanın HTML koduna değer eklemek, yerel değişkene değer atamak veya koşullu ifadeyi değerlendirmek üzere değer sağlamak için de kullanılabilir.

Sayfa için oturum değişkenleri tanımlamadan önce bunları kaynak kodunda oluşturmanız gerekir. Web uygulamasının kaynak kodunda oturum değişkeni oluşturduktan sonra, bu değişkenin değerini almak ve bunu bir web sayfasında kullanmak için Dreamweaver'ı kullanabilirsiniz.

Oturum değişkenlerinin çalışma biçimi

Oturum değişkenleri, bir kullanıcının ziyareti süresince bilgi saklar (genellikle kullanıcının gönderdiği form veya URL parametreleri) ve bunları web uygulamasının sayfalarının kullanmasını sağlar. Örneğin, kullanıcı, e-posta, hisse senedi haberleri, hava durumu ve günlük haberler sunan bir web portalında oturum açtığında, web uygulaması giriş yapma bilgilerini, kullanıcının site sayfalarında tanınmasını sağlayan bir oturum değişkeninde saklar. Bu, kullanıcının yalnızca sitede gezinirken seçtiği tür bilgileri görmesini sağlar. Oturum değişkenleri ayrıca, kullanıcı hesabı uzun bir süre atıl kalırsa kullanıcı oturumunu sona erdirerek bir de bir güvenlik mekanizması sağlar. Bu ayrıca, kullanıcı web sitesinden çıkış yapmayı unutursa sunucu belleğini ve işlem kaynaklarını serbest bırakmış olur.

Oturum değişkenleri kullanım oturumu ömrü boyunca bilgi saklarlar. Oturum kullanıcı uygulamadaki bir sayfayı açtığında başlar ve kullanıcı uygulamada belirli bir süre boyunca başka bir sayfa açmadığında veya kullanıcı oturumu açıkça sona erdirdiğinde (tipik olarak "oturumdan çık" bağını tıklatarak) sonra erer. Varlığını sürdürdüğü sürece oturum tek bir kullanıcıya özeldir ve her kullanıcının ayrı bir oturumu vardır.

Oturum değişkenlerini bir web uygulamasındaki her sayfanın erişebildiği bilgileri saklamak için kullanın. Bu bilgiler kullanıcı adı, tercih edilen yazı tipi veya kullanıcın başarıyla oturum açıp açmadığı gibi çok çeşitli şeyler olabilir. Oturum değişkenlerinin diğer bir yaygın kullanımı; kullanıcının bir çevrimiçi sınavda o ana kadar doğru cevapladığı sorular veya bir çevrimiçi katalogda şimdiye dek seçtiği ürünler gibi şeylerin çetelesini tutmaktır.

Oturum değişkenleri yalnızca kullanıcı tarayıcısı çerezleri kabul edecek şekilde yapılandırıldıysa işlev görür. Sunucu, oturum ilk başlatıldığında, kullanıcıyı benzersiz şekilde tanımlayan bir oturum kimlik numarası üretir, sonra kullanıcının tarayıcısına bu kimlik numarasının bulunduğu bir çerez gönderir. Kullanıcı sunucudaki başka bir sayfayı istediğinde, sunucu tarayıcıdaki çerezi okuyarak kullanıcıyı tanımaya ve sunucu belleğinde kayıtlı kullanıcı oturum değişkenlerini almaya çalışır.

Oturum değişkenlerindeki bilgileri toplama, depolama ve alma

Bir oturum değişkeni oluşturmadan önce saklamak istediğiniz bilgiyi edinmeli, sonra bunu saklanmak üzere sunucuya göndermelisiniz. HTML formları veya URL parametresi içeren hipermetin bağları kullanarak bilgi toplayabilir ve sunucuya gönderebilirsiniz. Ayrıca kullanıcının bilgisayarında saklanan çerezlerden, kullanıcının tarayıcısından bir sayfa isteği ile gönderilen HTTP başlıklarından veya bir veritabanından bilgi toplayabilirsiniz.

URL parametrelerini oturum değişkenlerinde saklamaya tipik bir örnek, bir oturum değişkeninde saklanmak üzere arka uçtaki sunucuya ürün bilgileri göndermek üzere bir bağı kullanılarak oluşturulmuş sabit kodlanmış URL parametreleri kullanan ve bir ürün kataloğudur. Kullanıcı "Alışveriş sepetine ekle" bağını tıkladığında, ürün kimlik numarası, kullanıcı alışverişe devam ederken oturum değişkeninde saklanır. Kullanıcı kasaya yöneldiğinde oturum değişkeninde saklanan ürün kimlik numarası getirilir.

Form tabanlı bir anket, form parametrelerini oturum değişkenlerinde saklayan bir sayfaya tipik bir örnektir. Form, seçili bilgileri arka uçtaki sunucuya gönderir; burada bir uygulama sayfası anketi puanlandırır ve yanıtları, anket popülasyonundan gelen yanıtların toplamlarını hesaplayan bir uygulamaya geçilmek üzere bir oturum değişkeninde saklar. Bilgiler bunun yerine daha sonra kullanılmak üzere bir veritabanında da saklanabilir.

Bilgiler sunucuya gönderildikten sonra bilgileri oturum değişkenlerinde, sunucu modelinizin ilgili kodunu URL veya form parametresince belirtilen sayfaya ekleyerek saklarsınız. Varış sayfası olarak bahsedilen bu sayfa, HTML formununaction niteliğinde veya başlangıç sayfasındaki hipermetin bağınınhref niteliğinde belirtilir.

Bir değeri bir oturum değişkeninde sakladıktan sonra Dreamweaver'ı oturum değerlerinden gelen değeri getirmek ve bir web uygulamasında kullanmak için kullanabilirsiniz. Oturum değişkenini Dreamweaver'da tanımladıktan sonra değerini bir sayfaya ekleyebilirsiniz.

Her birinin HTML sözdizimi şöyledir:

Gerek kullanılan sunucu teknolojisi gerekse bilgi almak için kullandığınız yöntem, bilgiyi oturum değişkeninde saklamak için kullandığınız kodu belirler. Her sunucu teknolojisinin temel sözdizimi şöyledir:

ColdFusion

ASP

Değer ifadesi genellikle Request.Form(“lastname”) şeklinde bir sunucu ifadesidir. Örneğin, bilgi toplamak için urun adli bir URL parametresi (veya GET yöntemli ve urun adlı bir metin alanlı bir HTML formu) kullanırsanız, aşağıdaki cümleler bilgiyi urunID adlı bir oturum değişkeninde saklar:

ColdFusion

ASP

Bilgi toplamak için post yöntemli ve txtProduct adında metin alanlı bir HTML formu kullanırsanız, aşağıdaki deyimler bilgileri oturum değişkeninde saklar:

ColdFusion

ASP

Oturum değişkenlerinde saklanan bilgilere örnek

Yaşlı vatandaşlardan oluşan büyük bir izleyici kitlesi olan bir site üzerinde çalışıyorsunuz. Dreamweaver'da Karşılama ekranına kullanıcıların sitedeki metin boyutunu özelleştirmelerine izin veren iki bağ ekleyin. Daha büyük, kolay okunan metin için kullanıcı bir bağı; normal boyuttaki metin için başka bir bağı tıklatır.

Şu Adobe ColdFusion® örneğinde de gösterildiği gibi, her bağlantı, kullanıcının metin tercihini sunucuya gönderen fontsize adlı bir URL parametresine sahiptir.

Kullanıcının metin tercihini bir oturum değişkeninde saklayın ve bunu, kullanıcının istediği her sayfadaki metin boyutunu belirlemek için kullanın.

Varış sayfasının üstüne yakın bir yere kullanıcının font boyutu tercihini saklayan font_pref adlı bir oturum değişkeni yaramak için şu kodu girin.

ColdFusion

ASP

Kullanıcı köprü metni bağını tıkladığında, sayfa kullanıcının metin tercihini bir URL parametresinde hedef sayfaya gönderir. Varış sayfasındaki kod, URL parametresini font_pref oturum değişkeninde saklar. Kullanıcı oturumu boyunca uygulamanın tüm sayfaları bu değeri alır ve seçilen font boyutunu gösterir.

ASP ve ColdFusion uygulama değişkenleri

ASP ve ColdFusion uygulamalarında, uygulamanın ömrü boyunca saklanan ve kullanıcıdan kullanıcıya geçerli olmaya devam eden bilgileri depolamak ve görüntülemek için uygulama değişkenlerini kullanabilirsiniz. Uygulamanın ömrü, kullanıcının sayfayı uygulamada ilk kez istediği zamandan, web sunucusunun durdurulduğu zamana kadar sürer. (Uygulama, sanal dizindeki ve onun alt dizinlerindeki tüm dosyalar olarak tanımlanır.)

Uygulama değişkenleri uygulamanın ömrü boyunca saklandığından ve kullanıcıdan kullanıcıya geçerli olduğundan, bunlar geçerli tarih ve saat gibi tüm kullanıcılar için bulunması gereken bilgileri depolamak için idealdir. Uygulama değişkeninin değeri uygulamanın kodunda tanımlanır.

ASP sunucu değişkenleri

Aşağıdaki ASP sunucu değişkenlerini dinamik içerik kaynakları olarak tanımlayabilirsiniz: İstek.TanımlamaBilgisi, İstek.SorgulamaDizesi, İstek.Formu, İstek.SunucuDeğişkenleri ve İstek.İstemciSertifikaları.

ColdFusion sunucu değişkenleri

Aşağıdaki ColdFusion sunucu değişkenlerini tanımlayabilirsiniz:

Verileri belirli bir istemciyle ilişkilendirin. İstemci değişkenleri, kullanıcı uygulamada sayfadan sayfaya ve oturumdan oturuma geçtikçe uygulamanın durumunu saklar. “Durumu saklamak”, uygulamanın kullanıcıyı ve kullanıcının önceki seçim ve tercihlerini anımsaması için bir sayfadan (veya oturumdan) diğerine olan bilgileri depolamak anlamına gelir.

Tarayıcı tarafından sunucuya iletilen tanımlama bilgilerine erişin.

ColdFusion uygulamasını çalıştıran sunucu, sayfa isteyen tarayıcı ve işleme ortamıyla ilgili diğer bilgiler hakkında bilgiler sağlar.

Sunucudaki tüm istemci ve uygulamalar tarafından erişilebilir. Bunlar sunucu durdurulana kadar saklanır.

ColdFusion sayfası içinde CFSET veya CFPARAM etiketi ile oluşturulur.